Klacze niepłodne
Klacze, które pozostały nieźrebne w poprzednim sezonie są dużym wyzwaniem z jakim spotykają się hodowcy i lekarze weterynarii z początkiem każdego nowego sezonu. Do każdego przepadku należy podejść indywidualnie. Bardzo istotne jest zebranie dokładnego wywiadu odnośnie klaczy i jej historii rozrodczej:
- Wiek klaczy i jej historia rozrodcza – ilość urodzonych źrebiąt, kiedy miała ostatnie źrebię, czy wystąpiły problemy przy ostatnim porodzie.
- Ogólny stan zdrowia i kondycja.
- Czy występowały problemy z zaźrebieniem / utrzymaniem ciąży?
- Jak przebiegały ruje w poprzednich latach – czy klacz była inseminowana, czy miała przeprowadzoną diagnostykę/ leczenie/ inne zabiegi
W ten sposób staramy się ustalić obszar, w którym może występować problem i kierunek naszego postępowania aby go rozwiązać. Podstawą skutecznego leczenia jest rozpoznanie, które opiera się na badaniu klinicznym zwierzęcia, badaniu palpacyjnym i ultrasonograficznym narządów rodnych oraz na badaniach laboratoryjnych: cytologii i bakteriologii oraz histopatologii bioptatów z dróg rodnych.
Najczęściej spotykanymi problemami są:
- Zaburzenia cyklu,
- Infekcjie macicy,
- Endometroza.
Zaburzenia cyklu
Objawiają się występowaniem nieprawidłowych, niepełnych i nieregularnych rui i zazwyczaj związane są z zaburzoną gospodarką hormonalną. Na występowanie rui u klaczy wpływ mają zarówno warunki klimatyczne jak i kondycja i żywienie zwierzęcia. Zarówno słaba kondycja ( często z niedoborami mikro-, makroelementów i witamin) jak i nadmierne otłuszczenie klaczy wpływa na ich gospodarkę hormonalną a tym samym nieprawidłowość cykli. Również wszelkiego rodzaju schorzenia metaboliczne, kontuzje, powodujące ból i stres dla organizmu mogą negatywnie wpływać na samo zapłodnienie, ale także na utrzymanie ciąży.
Podstawowym narzędziem pozwalającym kontrolować przebieg cyklu jest badanie ultrasonograficzne. Najczęściej spotykanymi nieprawidłowościami są:
- skrócone lub wydłużone cykle,
- niepełny lub całkowity brak obrzęku endometrium,
- zaburzenia owulacji.
W takich przypadkach warto, po ustaleniu z lekarzem, suplementować klacz, podając specjalistyczne pasze czy dodatki paszowe, bogate w kwasy omega, wit. E i selen, wspomagające rozród u koni.
Infekcje macicy
Problemy z zaźrebieniem dotyczą często klaczy mających za sobą niejedno krycie, inseminację czy poród. Jedną z częstych przyczyn są infekcje dróg rodnych. Do infekcji macicy predysponuje też nieprawidłowa konformacji krocza, zapadnięty odbyt czy niedomykające się wargi sromowe. Infekcja macicy może przebiegać z wystąpieniem objawów klinicznych, takich jak: obecność płynu w macicy, zapalny obrzęk endometrium, możliwcyh od wykrycia w badaniu ultrasonograficznym. Natomiast w dużej ilości przypadków mamy jednak do czynienia z infekcją o przebiegu podklinicznym, gdzie w trakcie badania ultrasonograficznego nie widać żadnych nieprawidłowości. Dopiero badania dodatkowe (bakteriologiczne i cytologiczne) dają nam możliwość wykrycia obecności mikroorganizmów powodujących stan zapalny macicy. Terapia infekcji macicy bazuje na oczyszczeniu macicy i zastosowaniu ukierunkowanej terapii antybiotykowej w oparciu o wyniki badań dodatkowych.
Endometroza
Kiedy wyniki wymazu z macicy są ujemne, a klacz nadal ma problem z prawidłowym oczyszczaniem macicy i zaźrebieniem, może to świadczyć o zmianach zwyrodnieniowych macicy. Najczęściej są one związane z wiekiem. W celu potwierdzenia lub wykluczenia należy wykonać biopsję błony śluzowej macicy i pobrać wycinek do badania histopatologicznego. Dzięki temu badaniu poznamy charakter i stopień zaawansowania zmian. Przyporządkowanie klaczy do określonej grupy (I-III) pozwoli na określenie szans klaczy na zaźrebienie.
Więcej na temat badań dodatkowych w diagnostyce schorzeń macicy w kolejnych wpisach :)
fot. Monika Tadych